Tham vấn y khoa: Lương y Nguyễn Thị Thùy Trang, cố vấn Dược Bình Đông, chuyên gia y học cổ truyền với hơn 30 năm kinh nghiệm, chuyên về sức khỏe phụ nữ và các vấn đề phụ khoa.
Không có kinh nguyệt trong 3 tháng, hay còn gọi là vô kinh thứ phát, là tình trạng đáng chú ý đối với sức khỏe sinh sản của phụ nữ. Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Sản phụ khoa Hoa Kỳ, khoảng 3,3% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản gặp phải tình trạng này. Mặc dù đôi khi đây là dấu hiệu sinh lý bình thường như trong thai kỳ hoặc cho con bú, nhưng nếu không liên quan đến các yếu tố này, mất kinh 3 tháng có thể cảnh báo nhiều bệnh lý tiềm ẩn. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ các nguyên nhân bệnh lý gây ra tình trạng không có kinh nguyệt trong 3 tháng, giúp bạn nhận biết kịp thời và chủ động thăm khám.
Tình trạng không có kinh nguyệt trong 3 tháng được xác định khi kinh nguyệt không xuất hiện trong ít nhất 3 chu kỳ liên tiếp, tương đương khoảng 90 ngày, ở những phụ nữ từng có kinh nguyệt trước đó. Theo Hiệp hội Sản phụ khoa Quốc tế (FIGO), chu kỳ kinh nguyệt bình thường kéo dài từ 21 đến 35 ngày. Nếu kinh nguyệt ngừng hẳn trong 3 tháng mà không liên quan đến thai kỳ, cho con bú, tuổi dậy thì hoặc mãn kinh, đây có thể là dấu hiệu của vô kinh thứ phát, cảnh báo các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.
Vô kinh thứ phát không chỉ gây bất tiện trong sinh hoạt mà còn có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản nếu không được chẩn đoán và xử lý kịp thời. Việc nhận biết các dấu hiệu đi kèm và hiểu rõ nguyên nhân bệnh lý là bước đầu tiên để bảo vệ sức khỏe phụ nữ.
Không có kinh nguyệt trong 3 tháng có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý, từ rối loạn nội tiết đến các vấn đề phụ khoa hoặc bệnh lý toàn thân. Dưới đây là những nguyên nhân chính, được tham vấn bởi Lương y Nguyễn Thị Thùy Trang, chuyên gia y học cổ truyền với hơn 30 năm kinh nghiệm:
Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS): PCOS là một trong những nguyên nhân phổ biến gây vô kinh thứ phát. Tình trạng này xảy ra do sự mất cân bằng hormone, dẫn đến nồng độ androgen tăng cao bất thường. Điều này làm gián đoạn quá trình rụng trứng, gây ra kinh nguyệt không đều hoặc ngừng hẳn. Các triệu chứng đi kèm thường bao gồm mọc lông quá mức (rậm lông), mụn trứng cá, tăng cân bất thường hoặc khó thụ thai. Theo thống kê, khoảng 70-80% phụ nữ mắc PCOS gặp rối loạn kinh nguyệt.
Bệnh lý phụ khoa: Các bệnh như viêm vùng chậu, u xơ tử cung hoặc polyp tử cung có thể làm chậm kinh hoặc gây vô kinh. Những bệnh lý này thường đi kèm với các triệu chứng như đau bụng dưới âm ỉ, tiết dịch âm đạo bất thường, hoặc đau khi quan hệ. Ví dụ, u xơ tử cung có thể làm thay đổi cấu trúc tử cung, ảnh hưởng đến quá trình bong tróc niêm mạc và gây mất kinh.
Rối loạn tuyến giáp: Cả cường giáp (tăng hormone tuyến giáp) và suy giáp (thiếu hormone tuyến giáp) đều có thể ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt. Cường giáp làm tăng tốc độ trao đổi chất, dẫn đến kinh nguyệt không đều hoặc mất kinh, trong khi suy giáp làm giảm sản xuất hormone, gây chậm kinh hoặc vô kinh. Các triệu chứng đi kèm bao gồm mệt mỏi, thay đổi cân nặng, hoặc rối loạn giấc ngủ.
Rối loạn tuyến yên: Tuyến yên đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa hormone sinh sản. Các vấn đề như u tuyến yên lành tính hoặc sản xuất quá mức hormone prolactin (thường do khối u tuyến yên hoặc tác dụng phụ của thuốc) có thể làm giảm nồng độ estrogen, trì hoãn rụng trứng và gây vô kinh. Triệu chứng kèm theo có thể là tiết sữa bất thường ở vú, thay đổi thị lực, hoặc đau đầu.
Bất thường cấu trúc cơ quan sinh dục: Một số trường hợp hiếm gặp như hội chứng Asherman (sẹo tử cung do phẫu thuật hoặc nhiễm trùng), thiếu tử cung bẩm sinh, hoặc tắc âm đạo có thể ngăn cản kinh nguyệt xuất hiện. Những tình trạng này thường đi kèm với đau vùng chậu hoặc tiết dịch bất thường.
Bệnh lý mãn tính: Các bệnh mãn tính như dị ứng celiac, bệnh tiểu đường, hoặc bệnh gan có thể ảnh hưởng đến toàn cơ thể, gây rối loạn nội tiết và dẫn đến mất kinh kéo dài. Ví dụ, dị ứng celiac có thể gây thiếu hụt dinh dưỡng, làm gián đoạn chu kỳ kinh nguyệt.
Những bệnh lý trên không chỉ ảnh hưởng đến chu kỳ kinh mà còn có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như vô sinh, loãng xương, hoặc bệnh tim nếu không được xử lý kịp thời. Vì vậy, việc nhận biết các triệu chứng đi kèm như đau bụng, mọc lông bất thường, thay đổi cân nặng, hoặc mệt mỏi kéo dài là vô cùng quan trọng.
Nếu bạn không có kinh nguyệt trong 3 tháng và không mang thai, đang cho con bú, hoặc trong giai đoạn mãn kinh, bạn nên đi khám bác sĩ phụ khoa ngay. Đặc biệt, hãy lưu ý các dấu hiệu bất thường sau:
Thay đổi cân nặng đột ngột (tăng hoặc giảm).
Mọc lông mặt quá mức, mụn trứng cá nặng, hoặc da khô/sạm.
Đau vùng chậu, tiết dịch âm đạo bất thường, hoặc đau khi quan hệ.
Mệt mỏi kéo dài, rối loạn giấc ngủ, hoặc thay đổi thị lực.
Tiết sữa bất thường ở vú dù không mang thai hoặc cho con bú.
Bác sĩ sẽ tiến hành khám lâm sàng, hỏi về tiền sử kinh nguyệt, lối sống, và các loại thuốc bạn đang sử dụng. Các xét nghiệm như xét nghiệm máu (kiểm tra hormone FSH, LH, prolactin, TSH), siêu âm, hoặc MRI có thể được chỉ định để xác định nguyên nhân chính xác. Việc chẩn đoán sớm giúp ngăn ngừa các biến chứng và bảo vệ sức khỏe sinh sản.
Không có kinh nguyệt trong 3 tháng, hay vô kinh thứ phát, không chỉ là một bất tiện tạm thời mà có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý nghiêm trọng như hội chứng buồng trứng đa nang, rối loạn tuyến giáp, bệnh lý phụ khoa, rối loạn tuyến yên, hoặc bất thường cấu trúc cơ quan sinh dục. Những tình trạng này có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và sức khỏe tổng thể nếu không được xử lý kịp thời. Do đó, nếu bạn gặp tình trạng mất kinh 3 tháng kèm các triệu chứng bất thường, hãy thăm khám bác sĩ ngay để được chẩn đoán và can thiệp phù hợp.
Để hỗ trợ sức khỏe sinh sản, bạn có thể tham khảo sản phẩm Song Phụng Điều Kinh của Dược Bình Đông. Sản phẩm kế thừa bài thuốc cổ phương Tứ Vật Thang, kết hợp các thảo dược quý như Đương quy, Bạch thược, Thục địa, Xuyên khung, cùng Hương phụ, Ích mẫu, Xuyên đại hoàng, Ngải diệp, và Bạch phục linh. Song Phụng Điều Kinh giúp bổ huyết, hoạt huyết, hỗ trợ điều hòa chu kỳ kinh nguyệt, giảm triệu chứng khó chịu, và cải thiện sức khỏe phụ nữ một cách an toàn, lành tính.
Lưu ý: Sản phẩm không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.
